Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ΠΕΡΣΕΦΟΝΗ. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ΠΕΡΣΕΦΟΝΗ. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Δευτέρα 5 Οκτωβρίου 2015

Η Αρπαγή της Περσεφόνης...

Οι κραυγές της δεν ακούστηκαν... και η Περσεφόνη κατέβηκε στον Κάτω Κόσμο....





Valeria Corvino










The Rape of Proserpina - Bernini - 1622 - Galleria Borghese, Rome

Δευτέρα 20 Οκτωβρίου 2014

Ο "τάφος της Περσεφόνης" στις Αιγές. Η τοιχογραφία


Τοιχογραφία με θέμα την αρπαγή της Περσεφόνης από τον Πλούτωνα, στον Μακεδονικό τάφο της Βεργίνας.



Πηγές
http://www.imma.edu.gr/

Ο συλημένος, κιβωτιόσχημος, κατασκευασμένος από πωρόλιθους τάφος στην παρυφή της Μεγάλης Τούμπας πλάι στο "Ηρώον", πήρε το συμβατικό του όνομα "τάφος της Περσεφόνης" από τη ζωγραφική του διακόσμηση. Ανάμεσα στις μορφές των Μοιρών και της καθισμένης στην "αγέλαστη πέτρα" Δήμητρας ξεχωρίζει η παράσταση της αρπαγής της Περσεφόνης από το θεό του Κάτω Κόσμου Πλούτωνα.


Η δεξιότητα της εκτέλεσης, η δύναμη της σύλληψης και η λιτή χρωματολογία υποδηλώνουν ένα σημαντικό ζωγράφο (ίσως τον Νικόμαχο) των μέσων του 4ου αι. π.Χ., όπως συνηγορούν και τα θραύσματα των αγγείων που βρέθηκαν στο εσωτερικό του τάφου.
Επάνω στο ακόμη υγρό, λείο και στιλπνό λευκό κονίαμα της τελικής επιφάνειας ο ζωγράφος χάραξε ένα συνοπτικό προσχέδιο, επιμένοντας πιο πολύ στα πιο σημαντικά σημεία της σύνθεσης. Στη συνέχεια, με γρήγορες, δυνατές και εκφραστικές πινελιές σχεδίασε και ζωγράφισε τις μορφές του, ακολουθώντας και κάποτε αγνοώντας το προσχέδιό του. Με βάση το λευκό, η παλέτα του είχε τα βασικά γαιώδη χρώματα της τετραχρωμίας, χοντροκόκκινο, ώχρες, μαύρο και άσπρο, αλλά και οργανικές λάκες για τα λαμπερά ρόδινα και τα πορφυρά. Τα χρώματα χρησιμοποιούνται καθαρά ή ανάμεικτα, για να προκύψουν οι απαραίτητες για τη φωτοσκίαση και το πλάσιμο των όγκων τονικές διαβαθμίσεις.
Στο βόρειο τοίχο του τάφου βρίσκεται το αποκορύφωμα της αφήγησης: Εδώ, στη μέση της εικόνας δεσπόζει το άρμα με τα 4 λευκά άλογα. Ο Πλούτωνας, πιο μεγάλος από όλες τις άλλες μορφές, άρπαξε τη λεία του και πηδάει στο άρμα. Το αριστερό του πόδι πατάει κιόλας σταθερά πάνω στο δίφρο, το δεξί ακουμπάει ακόμη με τις μύτες των δαχτύλων στο έδαφος. Στο δεξί χέρι του σφίγγει το σκήπτρο της εξουσίας και τα γκέμια των αλόγων, που τινάζονται με τα μπροστινά πόδια στον αέρα, αρχίζοντας ήδη τον ξέφρενο καλπασμό τους.

Ανάμεσα από τα πόδια του, φυλακισμένη στην αγκαλιά του, ο Πλούτωνας κρατάει σφιχτά τη γυμνή Περσεφόνη που την έχει αρπάξει απ’ το στήθος. Το φουστάνι της γλίστρησε και έπεσε. Έμεινε μόνο το κορδόνι που το κρατούσε στον ώμο της και το πορφυρό της ιμάτιο να κρύβει την ήβη, να γίνεται φόντο για τους μαλακούς γοφούς της και να χάνεται, σμίγοντας με το πορφυρό του ιματίου του Πλούτωνα. Σε μια ύστατη προσπάθεια να ξεφύγει, η Περσεφόνη τινάζεται προς τα πίσω, το σώμα της τεντώνεται για να ξεγλιστρήσει από το μπράτσο του Πλούτωνα. Απόλυτα αδύναμη, απλώνει τα μπράτσα, ικετεύοντας απελπισμένα για τη βοήθεια που δε θα έρθει. Ο άνεμος παίρνει τα μαλλιά της, τα μάτια της βασιλεύουν, το πρόσωπο της γίνεται μάσκα απόγνωσης. Η άρνηση της Περσεφόνης να δεχτεί τη μοίρα της, η επιθυμία της να γαντζωθεί στον κόσμο που αναγκάζεται να αφήσει κι η αποστροφή της για τον Άδη, γίνεται ολοφάνερη μέσα από την κίνηση του σώματός της, που είναι τελείως αντίθετη προς τη δική του και μέσα από την απομάκρυνση των κεφαλιών τους.



Με μια εξαιρετικά δυναμική και σχεδιαστικά ιδιαίτερα τολμηρή, ανοιχτή σύνθεση, που στηρίζεται στην ένταση, αλλά και στην ισορροπία που παράγουν δύο διαγώνιες που διασταυρώνονται, ένα εύρημα που μάλλον αυτός εισάγει στην παραδοσιακή εικονογραφία της Αρπαγής, ο καλλιτέχνης κατορθώνει να αποδώσει όλη τη δραματική ένταση της αντιπαράθεσης του κυνηγού με το θήραμα, του αρσενικού με το θηλυκό, της ζωής με το θάνατο. Τη δραματικότητα και το πάθος που συμπυκνώνεται σε αυτό το σημείο της παράστασης υπογραμμίζει έντεχνα η χρήση μόνον εδώ του δυνατού και πλούσιου χρώματος με τα λαμπερά πορφυρά στα ιμάτια των θεών και το βαθύ κόκκινο στο άρμα, ενώ η αίσθηση της κίνησης και του βάθους τονίζεται με την πλάγια προοπτική απόδοση των τροχών που εξισορροπούν σχεδιαστικά το δυναμικό σχήμα του δίφρου και της διαγωνίου του σκήπτρου. 



Πίσω από το άρμα, στην ανατολική γωνία της εικόνας, μισογονατισμένη στο χώμα, μια φίλη της Περσεφόνης παρακολουθεί το δράμα, πετρωμένη από φόβο. Το φόρεμά της γλίστρησε και το στήθος της είναι γυμνό, όμως το χρυσοκάστανο ιμάτιο της με τη φαρδιά μενεξελιά μπορντούρα την τυλίγει ακόμα, σχηματίζοντας ένα στεφάνι, μέσα στο οποίο προβάλλεται το λευκό της δέρμα. Λυγισμένη στα δύο σηκώνει το χέρι να φυλαχτεί, μοιάζει να θέλει να φύγει και να μη μπορεί, ακούσιος μάρτυρας του αποτρόπαιου. Τα μάτια της σχεδιασμένα εντελώς λιτά, δυο γραμμές και μια βουλίτσα όλο κι όλο και όμως καταφέρνουν να εκφράσουν απόλυτα τον άφατο τρόμο.



Σαν μορφολογική αντίθεση στην παθητικότητα της φίλης της Περσεφόνης, που με τρόμο αποδέχεται το μοιραίο, στην άλλη μεριά της παράστασης εμφανίζεται ο Ερμής. Με το κηρύκειο στο χέρι, το μόνο παραδοσιακό και αναγνωρίσιμο σύμβολο της παράστασης, ο ψυχοπομπός γίνεται εδώ νυμφοπομπός σκοτεινού γάμου και τρέχοντας, σχεδόν πετώντας στις μύτες των ποδιών του, οδηγεί το άρμα στη δύση, στη χώρα των νεκρών. Αντί για τις δάδες του Υμεναίου, το γάμο φωτίζει η τρομερή λάμψη του κεραυνού που αστράφτει μπροστά απ’ τον Ερμή.


ΠΕΡΣΕΦΟΝΗ, ΑΡΠΑΓΙΜΑΙΑ ΛΕΧΗ ΜΕΤΟΠΩΡΙΝΑ ΝΥΜΦΕΥΘΕΙΣΑ...

 
  Πλούτων και Περσεφόνη - Ψυχή. Ψηφιδωτό τύμβου Αμφιπόλεως.
ΟΡΦΙΚΟΣ ΥΜΝΟΣ ΠΕΡΣΕΦΟΝΗΣ
 
Περσεφόνη, θυγατέρα τοῦ μεγάλου Διός, ἔλα μακάρια,


μοναδογένεια Θεά, καὶ δέξου τὶς εὐχαριστήριες προσφορές∙


τοῦ Πλούτωνος πολύτιμη σύντροφος, σεβάσμια, βιοδώτρια∙


σὺ ποὺ κατέχεις τὶς πύλες τοῦ Ἅδου μέσα στὰ βάθη τῆς γῆς,


Πραξιδίκη, καλλιπλόκαμη, τῆς Δηοῦς ἁγνὲ βλαστέ,


τῶν Εὐμενίδων γενέτειρα καὶ τῶν καταχθονίων βασίλισσα∙


Κόρη ποὺ ὁ Ζεὺς ἐτέκνωσε μὲ ἄρρητες γονές.


Μητέρα τοῦ πολύβροντου, πολύμορφου Εὐβουλέως,


τῶν Ὡρῶν συμπαίκτρια, φωσφόρα, λαμπρόμορφη,


σεμνή, παντοκράτειρα, Κόρη ποὺ βρίθεις ἀπὸ καρπούς,


καλόφεγγη, κερασφόρα, μόνη στοὺς θνητοὺς ποθητή,


ἐαρινή, ποὺ χαίρεσαι μὲ τὶς λιβαδογέννητες πνοές,


φανερώνοντας τὸ ἱερὸ δέμας σου μὲ τοὺς χλωρόκαρπους βλαστούς,


ποὺ μὲ ἁρπαγὴ ὁδηγήθηκες στὰ νυμφικὰ λέκτρα, τὰ φθινοπωρινά∙


ζωὴ καὶ θάνατος εἶσαι μόνη ἐσὺ γιὰ τοὺς πολύμοχθους θνητούς,


Φερσεφόνη∙ διότι φέρεις ἐσαεὶ καὶ τὰ πάντα φονεύεις.


Ἄκουσον, μακάρια Θεά, κι ἀνάπεμπε καρποὺς ἀπὸ τὴν γαῖα,


θάλλοντας ἀπὸ εἰρήνη καὶ ἠπιοθεραπευτικὴν ὑγεία,


καὶ μετὰ ἀπὸ ἕναν πλήρη βίο, ὡραῖο γῆρας νὰ κατάγεις


πρὸς τὸν χῶρο σου, ἄνασσα, καὶ τὸν παντοδύναμο Πλούτωνα.-



Ὀρφεύς, 88 Ἱεροὶ Ὕμνοι τῆς Ἑλληνικῆς Θρησκείας. Σύγχρονη ἀπόδοση: Ἰαλυσσός. Ἐκδόσεις ΗΛΙΟΔΡΟΜΙΟΝ, Ἀθήνα 2013.

Τρίτη 25 Σεπτεμβρίου 2012

Ορφικός Ύμνος Περσεφόνης



Ώ Περσεφόνη, θυγατέρα του μεγάλου Διός.
έλα ώ μακαριά, συ η μονογενής θεά, και δέξου την θυσίαν την ευάρεστη πολύτιμε σύζυγε του Πλούτωνος, ένδοξε, πού δίδεις ζωήν
πού κατέχεις τάς πύλας του Αδου εις τα υποχθόνια της γης.
Πραξιδίκη με τα επέραστα πλοκάμια, της Δηούς αγνό βλαστάρι (τέκνον). μητέρα των Ευμενίδων, βασίλισσα των καταχθόνιων (των νεκρών), την κόρην πού εγέννησεν ό Ζευς με ανέκφραστον τοκετό ώ μητέρα του πολύβροντου και πολύμορφου Ευβουλέως πού παίζεις μαζί με τις εποχές και φέρεις το φώς εσύ με την ώραίαν μορφήν σεμνή, παντοδύναμος
κόρη πού είσαι γεμάτη από καρπούς, και φέγγεις λαμπρά έχεις κέρατα, και εσύ μόνον είσαι περιπόθητη εις τους ανθρώπους διότι είσαι εαρινή και χαίρεσαι με τις πνοές των λιβαδιών, και φανερώνεις το ιερόν σώμα σου τους βλαστούς, πού παράγουν χλωρούς καρπούς ενυμφεύθης το φθινόπωρον κατόπιν αρπαγής μόνη εσύ είοαι ή ζωή και Ο θάνατος εις τους ανθρώπους τους πολυβασανισμένους, διότι συ ή Φερσεφόνη (η Περσεφόνη) φέρεις πάντοτε την ζωήν (την άνοιξιν) και τα πάντα φονεύεις (τον χειμώνα). Ακουσε με μακαρία θεά και φέρε καρπούς εις την γήν, δίδε είρήνην και ευχάριστον οιδε ειρήνην και εύχάριστον υγείαν και βίον ευτυχή, πού οδηγεί ώ βασίλισσα, τα ήσυχα γηρατειά κάτω προς τον ίδικόν σου χώρον και προς τον δυνατόν Πλούτωνα.

Φερσεφόνη, θύγατερ μεγάλου Διός, ἐλθέ, μάκαιρα, μουνογένεια θεά, κεχαρισμένα δ᾽ ἱερὰ δέξαι,   Πλούτωνος πολύτιμε δάμαρ, κεδνή, βιοδῶτι, ἣ κατέχεις Ἀίδαο πύλας ὑπὸ κεύθεα γαίης, Πραξιδίκη, ἐρατοπλόκαμε, Δηοῦς θάλος ἁγνόν, Εὐμενίδων γενέτειρα, ὑποχθονίων βασίλεια, ἣν Ζεὺς ἀρρήτοισι γοναῖς τεκνώσατο κούρην, μῆτερ ἐριβρεμέτου πολυμόρφου Εὐβουλῆος, Ὡρῶν συμπαίκτειρα, φαεσφόρε, ἀγλαόμορφε, σεμνή, παντοκράτειρα, κόρη καρποῖσι βρύουσα, εὐφεγγής, κερόεσσα, μόνη θνητοῖσι ποθεινή, εἰαρινή, λειμωνιάσιν χαίρουσα πνοῆισιν, ἱερὸν ἐκφαίνουσα δέμας βλαστοῖς χλοοκάρποις, ἁρπαγιμαῖα λέχη μετοπωρινὰ νυμφευθεῖσα, ζωὴ καὶ θάνατος μούνη θνητοῖς πολυμόχθοις, Φερσεφόνη· φέρβεις γὰρ ἀεὶ καὶ πάντα φονεύεις. κλῦθι, μάκαιρα θεά, καρποὺς δ᾽ ἀνάπεμπ᾽ ἀπὸ γαίης εἰρήνηι θάλλουσα καὶ ἠπιοχείρωι ὑγείαι καὶ βίωι εὐόλβωι λιπαρὸν γῆρας κατάγοντι πρὸς σὸν χῶρον, ἄνασσα, καὶ εὐδύνατον Πλούτωνα.



Δευτέρα 24 Σεπτεμβρίου 2012

Η αρπαγή της Περσεφόνης με τα μάτια των μεγάλων Ζωγράφων


Η αρπαγή της Περσεφόνης - Rubens

Η αρπαγή της Περσεφόνης - Aachen


Τhe rape of Proserpina - Joseph the elder Heintz

The Abduction - Rembrant 
Η αρπαγή της Περσεφόνης από τον Άδη - Βεργίνα Ελλάς


Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...